Rola zdrowego odżywiania
Prawidłowe żywienie w wieku przedszkolnym warunkuje właściwy rozwój, utrzymanie sprawności fizycznej, intelektualnej i emocjonalnej.
Wartość energetyczna całodziennej diety dziecka w wieku 4-6 lat powinna wynosić ok. 1400 kcal. Energia dostarczana z pożywieniem jest niezbędna do prawidłowego przebiegu wszystkich procesów zachodzących w organizmie. W całodziennej puli energetycznej diety białko powinno dostarczać 12% energii, tłuszcz – 30-35%, a węglowodany 53-58%.
Pożywienie powinno dostarczać organizmowi dziecka odpowiednią ilość energii oraz składników pokarmowych i płynów, we właściwych proporcjach. Podstawą zbilansowanej diety dzieci jest taki dobór produktów z różnych grup, który pozwala na przygotowanie pełnowartościowych posiłków.
Produkty polecane w żywieniu dzieci powinny mieć dużą wartością odżywczą i jakość zdrowotną; polecana jest żywność naturalna, świeża, mało przetworzona.
w całodziennej diecie dziecka w wieku przedszkolnym należy uwzględniać mleko i jego przetwory, jaja, chude mięso, wysokogatunkowe wędliny, produkty zbożowe z pełnego przemiału ziarna, tłuszcz (masło, oleje) oraz świeże warzywa i owoce.
Dieta dziecka w wieku przedszkolnym powinna być urozmaicona, umiarkowana, z uregulowanymi porami spożywania posiłków, z ograniczeniem ilości soli i cukru.
Dziecko powinno spożywać 4-5 posiłków w ciągu dnia, w tym 3 posiłki podstawowe: śniadanie, obiad i kolację oraz 2 mniejsze posiłki dodatkowe: drugie śniadanie i podwieczorek. Liczbę posiłków spożywanych w ciągu dnia przez dziecko, które uczęszcza do przedszkola, należy skorelować z posiłkami podawanymi w domu. W przedszkolu dzieci spożywają najczęściej 2-3 posiłki, a pozostałe 1-3 w domu.
Główne błędy żywieniowe obserwowane w żywieniu dzieci w wieku przedszkolnym to:
- małe ilości warzyw, zwłaszcza bogatych w karoten, oraz będących źródłem witaminy C;
- zbyt duża ilość słodyczy w diecie dzieci: znaczna ilość cukierków, lizaków, batonów, gum do żucia oraz słodkich napojów. Nadmiar sacharozy i innych cukrów dodanych w diecie dzieci może oddziaływać niekorzystnie na wchłanianie składników mineralnych, takich jak cynk i żelazo. Natomiast duży udział soków owocowych i słodkich napojów w diecie może niekorzystnie wpływać na ich parametry antropometryczne, tzn. na wysokość i masę ciała, a przede wszystkim przyczyniać się do powstawania niedoboru masy ciała lub do nadwagi;
- zbyt małe spożycie wapnia, który stanowi podstawowy materiał budulcowy kości i zębów. Dzieciom należy podawać pasteryzowane, świeże mleko lub mleko o przedłużonej trwałości oraz jogurty naturalne, kefiry, sery twarogowe. Szklanka mleka (250 ml) pokrywa ¼ dziennego zapotrzebowania na wapń.
Nie można zapominać o uwzględnieniu w codziennej diecie dzieci odpowiedniej ilości płynów. Do popijania w ciągu dnia polecana jest woda źródlana i mineralna (należy unikać wód o wysokim stopniu mineralizacji), herbatki owocowe, kakao i kawa zbożowa oraz słaba herbata i soki owocowe
(w ograniczonych ilościach). Znacznie należy ograniczyć dostępność słodzonych napojów gazowanych.
Do produktów, które ze względu na profilaktykę nadwagi i otyłości oraz innych przewlekłych chorób niezakaźnych, należy ograniczać w menu przedszkolaka należą sól i cukier. Sól można zastępować świeżymi
i suszonymi ziołami, a zamiast słodkich przekąsek lepiej dziecku zaproponować owoce czy jogurt.
Sposób żywienia dzieci w wieku przedszkolnym zależy od środowiska rodzinnego. Dlatego tak ważne jest upowszechnianie zasad prawidłowego żywienia wśród dzieci i ich rodziców. Edukacja żywieniowa powinna uświadamiać, jakie są cele prawidłowego żywienia.
Opracowała: Agnieszka Kukowska
27.11.2017 r.